Lan kim tuyến là gì?
Lan kim tuyến hay còn gọi là lan gấm, nam trùng thảo, cỏ nhung, cây kim cương, giải thủy tơ. Là một loại thảo dược rất quý hiếm của vùng núi KonTum. Có tên khoa học là Anoectochilus setaceus Blume. Thuộc họ Lan. Lan kim tuyến có rất tác dụng rất tốt đối với sức khỏe. Đây là vị thuốc quý được Việt Nam đưa vào trong sách đỏ, cần được bảo vệ trong tự nhiên. Hiện nay lam gấm được bán trên thị trường với giá tương đối cao.
- Cây lan kim tuyến là một loài dược liệu đặc biệt quý hiếm. Được mọc trong các khu rừng dậm, cây không phân bố ở đồng bằng. Lan kim tuyến thường mọc ở ven suối, nơi có độ ẩm cao, chúng ưa bóng mát nên chỉ mọc dưới các tán cây rừng.
- Toàn bộ cây lan gấm đều được dùng để làm thuốc. Cây được thu hái quanh năm. Khi thu hái người dân thường chỉ hái thân và lá, chứ không đào lấy rễ để cho cây tiếp tục phát triển. Cây sẽ được đem về rửa sạch, phơi khô. Hoặc dùng cây tươi để làm thuốc chữa được rất nhiều bệnh.
Đặc điểm của lan kim tuyến:
- Cây lan kim tuyến là cây thuốc quý được trồng nhiều ở nơi có độ ẩm cao, có bóng râm, thoáng khí, đất có nhiều mùn, tơi xốp.
- Cây thường chỉ cao từ 10–20 cm, thân màu tím, mọng nước, phần cây non có nhiều lông mềm, mang 2-6 lá mọc cách, xòe trên mặt đất.
- Lá hình trái xoan hoặc hình trứng, gần tròn ở gốc và nhọn ở đầu, dài 3–4 cm và rộng 2–3 cm, trên mỗi chiếc lá có 3-5 sọc gân dọc.
- Mặt trên của lá có màu nâu sậm có vệt vàng ở giữa và mạng gân màu hồng nhạt. Mặt dưới có màu nâu nhạt.
- Cuống lá dài khoảng 2–3 cm, gốc cuống tạo thành bẹ lá ôm lấy thân.
- Hoa có màu trắng, hay đỏ hồng, có hình dáng như như hoa lan rừngmọc thành từng cụm, mỗi cụm hoa dài 10–15 cm, mang 5-10 hoa màu hồng phủ lông đỏ, dài 2,5 cm với cánh môi dài 1,5 cm, mang 6-8 ria mỗi bên, đầu môi chẻ thành 2 thùy thuôn đầu tròn.
- Bầu dài 13 mm, có lông thưa.
- Cây ra hoa vào tháng 10-12 hằng năm và mùa quả chín vào tháng 12 tới tháng 3 năm sau.
- Sinh sản vô tính chủ yếu bằng chồi và thân rễ.
- Ban đêm, gặp ánh sáng cây lan tuyến phát ra ánh sáng lấp lánh như kim tuyến rất đẹp.
Tác dụng của lan kim tuyến:
Cây lan gấm có vị ngọt, hơi chát, tính mát.Theo kinh nghiệm dân gian, cây lan kim tuyến có những công dụng chính như sau:
- Điều trị ung thư: Cây lan kim tuyến có chứa các hoạt chất chính là beta-D-glucopyranosy, succinic acid, palmitic acid, stearic acid, beta-sitosterol và các acid amin khác. Trong đó, các acid amin có trong cây lan kim tuyến được cho là có tác dụng điều trị ung thư gan, ung thư phổi vô cùng hiệu quả.
- Điều trị bệnh tiểu đường: Cây lan gấm có tác dụng điều hòa lượng đường trong máu. Vì vậy thường được dân gian sử dụng để điều trị bệnh đái tháo đường rất tốt.
- Điều trị các bệnh về gan: Lan kim tuyến có tác dụng thanh nhiệt, thanh huyết, giải trừ u uất, nóng gan. Cây lan gấm còn có khả năng bảo vệ và tái tạo tế bào gan, được dùng để chữa bệnh viêm gan mãn tính.
- Bồi bổ cơ thể, chữa mất ngủ, giảm căng thẳng: Ngoài những tác dụng trên. Cây lan gấm còn có tác dụng bổ máu, giúp giảm stress, tắng cường sức khỏe, lưu thông khí huyết. Giúp chữa mất ngủ vô cùng hiệu quả.
Cách dùng lan kim tuyến:
Có rất nhiều cách sử dụng cây lan kim tuyến. Đa phần, những người đi rừng thường dùng lá để nhai sống hoặc nấu canh ăn để tăng cường sức khỏe. Cây lan kim tuyến sau khi hái về đem rửa sạch, có thể sử dụng tươi hoặc phơi khô để nấu nước uống hàng ngày. Liều lượng được khuyến cáo sử dụng trong 1 ngày là 20-25g cây tươi hoặc 5g cây khô. Dưới đây là một số cách dùng lan kim tuyến tùy theo từng mục đích sử dụng:
- Điều trị ung thư: Chuẩn bị: Cây lan gấm tươi 25g, cây xạ đen 35g. Đem rửa sạch, sau đó hãm với nước sôi để uống thay nước hàng ngày sẽ hỗ trợ điều trị bệnh ung thư vô cùng hiệu quả.
- Điều trị bệnh tiểu đường:Chuẩn bị: Cây lan gấm tươi 25g, rửa sạch, hãm nước uống sau bữa ăn 15 phút sẽ giúp hỗ trợ điều trị bệnh đái tháo đường rất tốt.
- Điều trị các bệnh về gan: Chuẩn bị: Cây lan gấm tươi 25g, cà gai leo 35g, rửa sạch, đun nước uống hàng ngày giúp thanh nhiệt giải độc và hỗ trợ điều trị bệnh viêm gan, xơ gan.
- Chữa suy nhược cơ thể, mất ngủ: Chuẩn bị: Cây lan gấm tươi 25g, hoài sơn khô 15g, mạch môn khô 15g, hoa thiên lý 10g, hoa nhài 12g, tâm sen 8g, huyền sâm 10g, ngưu tất 8g, quyết minh tử 20g, cam thảo đất 8g. Sắc uống ngày 1 thang, chia làm 3 phần để trong ngày. Uống liên tục trong vòng 1 tuần bạn sẽ cảm nhận được hiệu quả điều trị bệnh.
Cách ngâm rượu lan kim tuyến:
- Chuẩn bị: 1kg cây tươi (cây khô 500g), 3 lít rượu.
- Rửa sạch cây lan gấm, dùng quạt thổi khô nước, đem ngâm với 3 lít rượu 40 độ. Ngâm trong vòng 1 tháng là dùng được.
- Rượu kim tuyến có tác dụng bồ bổ cơ thể, tăng cường tiêu hóa, cải thiện miễn dịch rất tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên bạn chỉ nên uống mỗi ngày một lượng nhỏ vừa đủ. Không nên quá lạm dụng sẽ làm ảnh hưởng đến sức khỏe.