Ngày đầu tiên bước vào nghề viết, tôi từng ngồi hàng giờ trước màn hình trắng, con trỏ cứ nhấp nháy như đang giễu cợt sự bối rối của mình. Ý tưởng – thứ tưởng chừng vô tận – lại biến mất không dấu vết. Nhưng rồi tôi nhận ra, ý tưởng không tự nhiên cạn kiệt, nó chỉ trốn khỏi những người không biết cách tìm. Và để sống lâu với nghề, mỗi Content Writer phải học một kỹ năng quan trọng: nghệ thuật “đào mỏ” ý tưởng – biến bất cứ chủ đề nào thành kho nội dung phong phú, viết cả đời không lo bí.
Kỹ Năng Content Writer: Nghệ Thuật Đào Mỏ Ý Tưởng
Mở Rộng Theo Chủ Đề Lớn – Bước Ra Khỏi “Ao Làng”
Khi mới viết, nhiều người thường chỉ quanh quẩn trong một “ao làng” chủ đề quen thuộc. Điều này giúp bạn an toàn, nhưng cũng chính là sợi dây vô hình trói chặt khả năng sáng tạo. Tôi từng như vậy – chỉ viết về marketing và truyền thông, cho đến khi ý tưởng cạn dần và tôi rơi vào bế tắc.
Bước ngoặt xảy ra khi tôi học cách mở rộng theo chủ đề lớn. Thay vì chỉ nhìn vào chuyên môn, tôi bắt đầu tìm những lĩnh vực khác có thể liên kết: kinh tế – xã hội, khoa học – tự nhiên, lịch sử – địa lý, hay đơn giản là đời sống thường nhật, mối quan hệ gia đình, câu chuyện cá nhân. Mỗi lĩnh vực lại mở ra một “mảnh đất” mới để khai phá, và khi khéo léo kết nối chúng với ngành mình đang làm, bạn sẽ có nguồn ý tưởng bất tận.
Mở rộng chủ đề không phải để bỏ đi cái cũ, mà để kéo những điều mới mẻ vào vòng tròn nội dung của bạn. Giống như việc dẫn thêm dòng nước từ con sông khác về, để hồ chứa của bạn luôn đầy ắp và trong lành.
Mở Rộng Theo Cách Tiếp Cận – Một Câu Chuyện, Nhiều Góc Nhìn
Có những ngày tôi không thể nghĩ ra chủ đề mới, nhưng lại tìm được hàng loạt ý tưởng chỉ bằng cách… xoay góc nhìn. Cùng một câu chuyện, nhưng khi thay đổi cách tiếp cận, bạn sẽ thấy nó giống như viên kim cương – mỗi mặt phản chiếu một ánh sáng khác nhau.
Ví dụ, khi viết về một chương trình khuyến mại, tôi từng chỉ nhìn từ góc độ doanh nghiệp: ngân sách, doanh số, chiến lược. Nhưng khi thử đặt mình vào vị trí khách hàng, câu chuyện bỗng xoay chuyển: cảm xúc khi săn sale, nghi ngờ về chất lượng, hay những trải nghiệm thú vị khi mua được món hời. Chỉ một cú “đổi vai”, tôi đã có thêm một bài viết hoàn toàn mới.
Bốn hướng tiếp cận cơ bản mà tôi luôn áp dụng là:
1. Lý & Tình / Đạo đức & Pháp luật – điều hợp pháp chưa chắc hợp đạo đức, và ngược lại.
2. Góc nhìn của các bên liên quan – khách hàng, doanh nghiệp, nhân viên, quản lý… mỗi bên sẽ thấy khác.
3. Theo mục tiêu – một hoạt động có thể thành công ở mặt này nhưng thất bại ở mặt khác.
4. Lý thuyết & Thực tế – những gì sách vở dạy và những gì đời thực “vả” bạn.
Khi làm chủ kỹ năng này, bạn sẽ không còn sợ ý tưởng bị cạn kiệt, vì chỉ cần xoay nhẹ ống kính, bạn đã có một khung hình mới để kể lại câu chuyện cũ.
Mở Rộng Theo Định Dạng Nội Dung – Biến 1 Ý Thành 10 Bài
Có một bí quyết mà tôi thường gọi là “tái chế sáng tạo”: giữ nguyên ý tưởng gốc, nhưng thay đổi hình thức thể hiện để tạo ra nhiều phiên bản nội dung khác nhau. Điều này giống như việc cùng một nguyên liệu, nhưng đầu bếp có thể chế biến thành hàng loạt món ngon – mỗi món một hương vị riêng.
Ví dụ, với chủ đề “Cách chọn đồ nội thất cho từng mệnh”, tôi có thể triển khai:
Bài chia sẻ cá nhân: Hành trình tôi chọn nội thất phù hợp mệnh Hỏa.
Danh sách (Listicle): Top 3 món đồ nội thất không thể thiếu cho người mệnh Hỏa.
Video phỏng vấn: 3 khách hàng mệnh Hỏa chia sẻ kinh nghiệm mua sắm.
Truyện hài: “Anh chồng mệnh Hỏa và bộ sofa màu xanh bất hạnh”.
Infographic: Bảng màu và chất liệu hợp từng mệnh.
Poll khảo sát: Người mệnh Hỏa thích phong cách hiện đại hay cổ điển?
Điều thú vị là, một ý tưởng ban đầu hoàn toàn có thể biến thành 5–10 dạng nội dung để phù hợp với nhiều kênh: Facebook, TikTok, YouTube, blog… Vừa tiết kiệm công sức nghĩ ý tưởng mới, vừa mở rộng độ phủ thương hiệu.
Làm chủ kỹ năng này, bạn sẽ thấy “bí ý tưởng” thực chất chỉ là lời nói đùa – vì khi biết cách biến hóa, một viên gạch có thể xây nên cả tòa nhà nội dung.
Bản Đồ Mở Rộng Ý Tưởng – Công Cụ 20 Hướng Viết Từ 1 Chủ Đề
Đây là công thức tôi vẫn dùng mỗi khi bí, giúp biến bất kỳ chủ đề nào thành ít nhất 20 hướng triển khai khác nhau. Bạn có thể áp dụng ngay chỉ với 3 bước: Chủ đề → Góc nhìn → Định dạng.
Bước 1: Chọn Chủ Đề Gốc
Lấy một chủ đề bạn đang muốn viết, ví dụ: “Làm việc từ xa”.
Bước 2: Xoay Góc Nhìn (7 hướng)
1. Lý & Tình / Đạo đức & Pháp luật
2. Các bên liên quan – nhân viên, quản lý, khách hàng, gia đình…
3. Mục tiêu – năng suất, cân bằng cuộc sống, tiết kiệm chi phí…
4. Lý thuyết & Thực tế – sách dạy gì, đời “dạy” gì.
5. Theo thời gian – quá khứ, hiện tại, tương lai của vấn đề.
6. Theo không gian – ở Việt Nam khác gì so với ở Mỹ, Nhật…
7. Theo xu hướng – trào lưu mới, công nghệ mới tác động ra sao.
Bước 3: Đa dạng Định Dạng (6 dạng)
Bài chia sẻ kinh nghiệm
Danh sách (Listicle)
Bài hỏi đáp (Q&A)
Truyện ngắn / Truyện hài
Infographic
Video / Livestream / Podcast
Bước 4: Kết hợp
Chỉ cần chọn 1 góc nhìn ở Bước 2 + 1 định dạng ở Bước 3 → Bạn đã có 7 × 6 = 42 ý tưởng khác nhau từ 1 chủ đề gốc.
Ví dụ với “Làm việc từ xa”:
Góc nhìn “Gia đình” + Định dạng “Truyện hài” → “Chồng làm việc tại nhà và câu chuyện cái bếp luôn bận”.
Góc nhìn “Lý thuyết & Thực tế” + “Infographic” → “5 điều sách nói về làm việc từ xa – và thực tế phũ phàng”.
Lời Kết – Nghệ Thuật Không Để Bản Thân “Cạn”
Viết không phải là cuộc đua nước rút, mà là một hành trình đường dài. Trên hành trình ấy, ý tưởng chính là nguồn nhiên liệu nuôi cỗ máy sáng tạo. Cạn ý tưởng không đáng sợ bằng việc bạn để mình lặp đi lặp lại một lối mòn.
Bí quyết để không “cạn” không nằm ở việc cố ép bản thân nghĩ ra điều mới, mà ở việc biết mở rộng, xoay góc nhìn và biến hóa hình thức. Khi bạn tập nhìn một chủ đề như một khối rubik – mỗi lần xoay là một màu sắc khác nhau – bạn sẽ thấy mình luôn có thứ để kể.
Và quan trọng nhất, hãy nhớ: ý tưởng không nằm trên trời rơi xuống, nó sinh ra từ sự quan sát, kết nối và luyện tập mỗi ngày. Càng viết nhiều, bạn càng nhận ra rằng thế giới này không bao giờ thiếu câu chuyện – chỉ thiếu người kể chuyện đủ kiên nhẫn và đủ tinh tế để tìm ra chúng.
Tôi là Nhất Tiên Tửu.
Tôi mê viết, thích nói về Truyền thông, Digital Marketing và cả những câu chuyện đời thường – có khi là tâm sự vu vơ, có khi là trăn trở thật lòng.
Blog này như một “Quán Rượu Chữ Nghĩa” – nơi tôi rót ra từng dòng chữ, chia sẻ những điều mình hiểu, mình trải qua. Mời bạn ngồi lại, nhấp một chút cùng tôi – vừa học, vừa nghỉ, vừa sống chậm lại giữa bộn bề cuộc sống.
